Yurtdışında Tıp Eğitimi
Tıp, dünyanın herhangi bir yerinde incelenebilen çok yönlü bir alandır. Tıp fakülteleri ise dünya çapındaki hemen her ülkede aynı düzeyde ilgi gören önemli bölümler arasında ilk sıralarda gelmektedir. Özellikle yurtdışındaki birçok üniversitede öğrencilere sunulan üst düzey eğitim ve kariyer avantajları hem Amerika ve Kanada’da hem de Avrupa’nın birçok ülkesinde bu kurumlara talebin artmasına sebep olmuştur. Bununla birlikte başvuru kriterlerinin ve eğitim düzeyinin oldukça zor oluşu, global düzeyde markalaşmış tıp fakültelerinden mezun olan kişilere de pozitif yönden fayda sağlamaktadır. Öyle ki bu bölümlerde okumak, özel bilgi, yetenek ve yetkinliklere sahip olmak anlamına gelmektedir. Özellikle Avrupa’da halen daha birçok üniversite, bulundukların ülkenin anadilinde tıp eğitimi veriyor olsa da İngilizce tıp eğitimi veren oldukça saygın üniversitelerin olması; ülkemizden ve farklı kültürlerden öğrencilerin eğitim hedefinde yurtdışını belirlemelerinde pozitif bir etkendir. Aday doktorlar, yabancı bir ülkede yaşama sürecinin bir parçası olarak özgüven, disiplin ve olgunluk kazanmaktadırlar. Bu açıdan bakıldığında uluslararası öğrenciler, farklı geçmişleri ve becerileri sayesinde iş piyasasında da daha fazla dikkat çekmektedirler.
Son 20 yıldır Avrupa’da İngilizce tıp, bu bölümde okumak isteyen öğrenciler için giderek daha popüler hale gelmiştir. Genel olarak Amerika, Kanada, Avustralya, Yeni Zelanda, İngiltere ve benzeri İngilizce konuşulan ülkeler, Tıp alanında İngilizce eğitim verilen ve tercih konusunda en fazla dereceye sahip olan ülkelerdir. Bunların yanı sıra doğu Avrupa ülkeleri, özellikle daha ekonomik eğitim ve yaşam masraflarının bulunması bakımından tercih edilmekte ve bu nedenle de İngilizce dilinde eğitim vermek, buradaki üniversiteler için kaçınılmaz bir sonuç haline gelmektedir. Diğer ülkelere bakıldığında ise Çek Cumhuriyeti, İtalya, Litvanya, Letonya, Hırvatistan, Kıbrıs, Polonya ve Macaristan; uluslararası standartları yakalayabilmiş üniversitelerinde öğrencilere İngilizce tıp eğitim alma olanağını sunan ülkeler arasındadır.
Yurtdışında İngilizce Tıp Eğitimi Veren Üniversiteler
Tıp fakülteleri için yapılan ön araştırma Avrupa’ya kadar daraltıldığı takdirde farklı öğretim stilleri, kültürler ve hatta bazen giriş koşullarını içeren birçok seçenek ile karşılaşılabilmektedir. Bunun yanı sıra Avrupa’da İngilizce tıp eğitimi veren en popüler üniversiteler şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Charles Üniversitesi: Fakülte, Avrupa’nın en önde gelenlerinden biri olarak Çek Cumhuriyeti’ndeki en prestijli tıp okulu kabul edilmektedir.
- Palacky Üniversitesi: Olomouc’taki Palacky Üniversitesi, 1573 yılında bir kamu akademik kurumu olarak kurulmuştur ve Çek Cumhuriyeti’nin önde gelen tıp fakültelerinden biridir.
- Humanitas Üniversitesi: Humanitas Üniversitesi, İtalya’nın en büyük bağımsız uluslararası Tıp Okulu olup, Avrupa çapında mükemmel sağlık hizmeti standardı ve gelişmiş araştırmalarıyla tanınan bir merkez olan Humanitas Araştırma Hastanesi bünyesinde kurulmuştur.
- Litvanya Sağlık Bilimleri Üniversitesi: Litvanya Sağlık Bilimleri Üniversitesi, 1922 yılında yerel üniversitenin bir parçası olarak Kaunas şehrinde kurulmuştur. 1998’de Tıp Fakültesi bağımsız bir akademik statü almış, Kaunas Üniversitesi’nden ayrılmış ve bugün “Litvanya Sağlık Bilimleri Üniversitesi” adıyla Litvanya’daki en iyi tıp okullarından biri haline gelmiştir.
- Vilnius Üniversitesi: 1579 yılında Litvanya’da kurulan Vilnius Üniversitesi, Orta ve Doğu Avrupa’nın en eski üniversitelerinden biridir. 1781 yılında kurulan Üniversitenin Tıp Fakültesi, 20’den fazla birimden oluşmaktadır ve en büyük ve en önemli tıp fakültelerinden biri olarak kabul edilmektedir.
- Letonya Üniversitesi: Letonya Üniversitesi Tıp Fakültesi 28 Eylül 1919’da kurulmuş ve 29 Aralık 1997’de yenilenmiştir. Fakültenin tıp, hemşirelik ve eczacılık alanlarındaki programları oldukça çağdaştır ve gelişmeleri en son bilimsel verilere dayanmaktadır.
- Zagreb Üniversitesi: 1669 yılında kurulan Zagreb Üniversitesi, Hırvatistan ve Güneydoğu Avrupa’daki en büyük ve en eski akademik kurumdur. Şu anda 30 fakülte, 3 sanat akademisi oluşmakta ve 70.000’den fazla tam zamanlı lisans ve lisansüstü öğrenciye ev sahipliği yapmaktadır.
- Avrupa Üniversitesi Kıbrıs: AB Direktifleri ve diğer uluslararası sağlık hizmetleri standartları üzerine modellenmiş bu kurum, Crestron International Awards tarafından “En İyi Eğitim Tesisi” ve “En İyi Tıbbi Çözüm” dallarında iki prestijli uluslararası ödüle layık görülmüştür.
- Lefkoşa Üniversitesi: Özel çalışmaları ile eleştirel düşünme ve öğrenme becerilerinin geliştirilmesine vurgu yapılarak İngilizce Tıp eğitimini titizlikle sunan üniversite, Avrupa araştırma projelerinde de yer almaktadır.
- Poznan Üniversitesi: Poznan Tıp Bilimleri Üniversitesi, 1919 yılında Poznan Üniversitesi’nin bir parçası olarak kurulmuş, 1951’de de bağımsız akademik kuruma dönüştürülmüştür. Poznan Tıp Bilimleri Üniversitesi, düzenli olarak Polonya’daki en iyi tıp okulları arasında yer almaktadır ve şu anda da en iyi tıp fakültesi olarak kabul edilmektedir.
- Szeged Üniversitesi: Szeged Üniversitesi’nin mirası, Transilvanya Prensi’nin akademik kurumu kurduğu 16. yüzyılda başlamıştır. Tıp fakültesi ise 1775 yılında kurulmuştur. Szeged Üniversitesi, Macaristan’ın önde gelen tıp okullarından birini içerir. Tıp ve Diş Hekimliği Fakültesi 1951’de ve Farmakoloji Fakültesi ise 1957’de bağımsız bir kurum haline gelmiştir.
Avrupa’da İngilizce Tıp Okumak İçin Aranan Başvuru ve Kabul Şartları Nelerdir?
İngilizce Tıp öğreten Avrupa üniversiteleri 40’tan fazla ülkede bulunmaktadır. Bu üniversitelerin her birinin kendine özgü giriş koşulları vardır. Hepsinin paylaştığı tek ortak kabul kriteri ise İngilizce dil yeterliliğidir. Bunun dışında öğrenci adaylarının Biyoloji, Kimya, Fizik veya Matematik alanlarından bir sınavına girmesi gerekebilmektedir. Bazı sınavlar basit çoktan seçmeli sorular olmakta, diğerleri ise açık sorular veya her ikisinin birleşimi olabilmektedir. Bununla birlikte lise fen dersleri notlarını dikkate alan üniversiteler de bulunmaktadır. Giriş koşulları her zaman değişkenlik gösterse de Avrupa’da tıp için en yaygın beklentiler şunlardır:
- BTEC, GCSE veya eşdeğer lise diploması,
- Kimya, Biyoloji, Matematik ve Fizikte alınmış iyi dereceli notlar,
- İngilizce dil yeterliliği,
- Biyoloji, Kimya ve İngilizce giriş sınavları (Çevrimiçi test seçenekleri de bulunmaktadır.),
- Meslek seçimi konusundaki motivasyonu öğrenmek adına kurum ile yapılan çevrimiçi mülakat,
- Tavsiye mektubu veya kişisel beyan (isteğe bağlı),
- Pasaport ibrazı ve
- 20 Euro ile 200 Euro ve üzeri arasında değişebilen giriş ücretlerinin ödenmesidir.
Tıp Derecelerinin Tanınması ve Ülkemizdeki Denklik Koşulları
Yükseköğretim Kurulu tarafından yurtdışı üniversiteler ile ilgili tanıma ve denklik kavramları elbette ki tıp fakültelerini de kapsamaktadır. Buna göre Kurul, kendi kriterlerine uygun pek çok Avrupa üniversitesini tanımakta ve bunlara E-devlet üzerinden ‘okul tanıma’ hizmeti başlığı altından erişilebilmektedir. Ayrıca öğrenciler için eğer mezun oldukları üniversite dünya sıralamasında ilk 1000 üniversite içerisinde yer alıyorsa; YÖK denkliği olağan süreçte sağlanmaktadır. Eğer mezun olunan üniversite bu sıralama içerisinde yer almıyorsa, bu durumda mezun kişinin Seviye Tespit Sınavına (STS) girmesi ve istenen puanı alması gerekmektedir. Denklik, ancak bu sayede sağlanabilmektedir.
STS kapsamında adaylar; klinik bilgilerin ölçüldüğü yazılı sınava veya üniversiteler tarafından hasta muayenesi ve benzeri pratik bilgilerinin ölçüldüğü yapılandırılmış klinik sınavlara girebilmektedir. Yapılandırılmış klinik sınavlar ülkemizde 8 farklı üniversitede yapılmaktadır. Bunlar;
- Ankara Üniversitesi,
- Atatürk Üniversitesi,
- Çukurova Üniversitesi,
- Ege Üniversitesi,
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi,
- Sağlık Bilimleri Üniversitesi,
- Selçuk Üniversitesi ve
- Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’dir.
Yalnızca yazılı olarak hazırlanan STS-Klinik Bilimler, ÖSYM Başkanlığı tarafından yapılmakta ve tıp lisans mezunlarının girdiği TUS sınavında yalnızca klinik bilimler doğru cevapları üzerinden STS puanı hesaplanarak sonuçlandırılmaktadır. Adayların minimum 40 puan alması istenmektedir. Başvuruda herhangi bir sayı sınırlaması bulunmamaktadır. Adaylar, her iki sınavdan dilediklerine girebilmektedir. Bu sınavlardan birinde başarı gösteren adayların kendi seçecekleri bir tıp fakültesinde en az 6 ay süreyle Türk Sağlık Sistemine adaptasyon için ”Klinik Pratik” yapmaları gerekmektedir.
Uluslararası Sınavlar ile Denklik Almak
Farklı ülkeler tarafından uygulanan birtakım sınavlar da ‘Tıp Doktorluğu’ alanındaki STS’ye eşdeğer kabul edilmektedir. Bunlar;
- USMLE-Step 3,
- PLAN-Part 2,
- AMC-Clinical Examinations,
- MCCQE-Part2 ve
- Arztliche Prüfungen (3 AP, Staats Examen) sınavlarıdır.