Açılımı ‘Advanced Placement’ olan AP, ilk kez 1955 yılında Amerika’da uygulamaya alınan ve sonrasında ise tüm dünyaya yayılan bir üniversite kabul hazırlık programı ve sınavıdır. İleri düzey yerleştirme programı olarak da açıklanabilen AP ile eksiksiz bir eğitim ortaya koyarak, öğrencileri henüz lise dönemlerindeyken, üniversite dersleri için hazırlamak amaçlanmaktadır. Ülkemizde de alanında lider birçok üniversite tarafından geçerliliği kabul gören Advanced Placement skoru ile öğrenciler, lise döneminde aldıkları derslerden muaf olma ve kredilerini tamamlayarak burs kazanma hakkına da sahip olabilmektedir. Koç, Sabancı, Özyeğin, ODTÜ gibi üniversitelerin uyguladığı bu güçlü ve kapsamlı program; adayların titizlikle planlanmış bir hazırlık sürecinde, oldukça fazla çalışmasını gerektirmektedir.

AP programı, Amerika dışında ve Türkiye de dahil olmak üzere 60’tan fazla ülkede uygulanmaktadır. Özellikle yurt dışında üniversite okumak isteyen kişilerin akademik yeterliliğini kanıtlayan bir program olması nedeniyle AP, standart başvuru yapan öğrencilere oranla bu kişilere daha avantajlı olmaları şansını da sunmaktadır. AP diploma programına katılan Türk öğrenciler ise ülkemizdeki eğitim müfredatına ek olarak, AP dersleri de almaktadır. Bu sebeple belli zamanlarda desteğe ihtiyaç duyan bu öğrenciler için düşünülmüş hazırlık programları da mevcuttur.

AP Programına Nasıl Hazırlanılır?

Genel olarak bakıldığında her üniversitenin kendisine ait bir AP kabul koşulu belirlediği söylenebilir. Öğrenciler, eğitim almayı hedefledikleri alana dair dersleri tamamlamalı ve sonrasında yapılacak yeterlilik sınavında başarı göstermelidir. Çoğunlukla üniversiteler minimum 3 dersten AP skoru istese de bazı kurumlar için bu skorun 4-5 dersten alınmış olması gerekmektedir. Ülkemizde 14 lisede aktif olarak uygulanan AP programı sonunda öğrencilerin muaf tutuldukları derslere örnek olarak Fizik, Kimya, Biyoloji, İstatistik ve Matematik verilebilir. Bunun yanı sıra okuduğu lisede AP program bulunmayan öğrenciler için alternatif bir seçenek de mevcuttur. Bu kişiler, online olarak sunulan AP derslerine kaydolabilmekte ve bu sayede sınava hazırlanabilmektedir. Bunun yanı sıra Advanced Placement program sonunda yapılan sınava birden fazla kez girmek de mümkündür.

AP Programı Hangi Dersleri İçerir?

Advanced Placement, içerik bakımından sürekli olarak güncellenmektedir. Bununla güncellemeler ile birlikte ders sayısı da her geçen yıl artmaktadır. Bugün için program içeriğinde yer alan dersler, şu ana başlıklar içerisinde yer almaktadır:

  • İngilizce,
  • Tarih ve Toplum Bilimleri,
  • Fen Bilimleri,
  • Dünya Dilleri ve Kültürleri,
  • Matematik ve Bilgisayar Bilimleri,
  • Sanat ve
  • AP Bitirme Projesi.

Toplamda adı geçen 7 ayrı alan için hazırlanan yaklaşık 40 ders, bu program kapsamında işlenmektedir. Her öğrencinin, dilediği kadar dersin sınavına grime hakkı bulunmaktadır. Ancak, hem efektif bir çalışma sürecini mümkün kılmak hem de zaman kazanmak açısından tavsiye edilen; hedefledikleri alana yönelik olmak üzere ortalama 3 ders alarak hazırlanmalarıdır.

AP Avantajları Nelerdir?

AP programına kayıt olmak; özellikle Amerika, Kanada ve İngiltere başta olmak üzere global düzeyde isim yapmış pek çok üniversitede okumak adına atılacak en faydalı adımlardan bir tanesidir. Öyle ki henüz lise eğitimlerini alma seviyesinde olan öğrencilerin, bu süreçte üniversite eğitimlerine de başlamasını mümkün kılan bu program ile ileriki dönemlerde başarılarını artıracak birtakım beceriler kazanmaları da mümkün olmaktadır. Yazı yazma, problem çözme ve daha etkili çalışma gibi yeteneklerin kazanıldığı bu program süresince öğrenciler, üniversite sistemine erken uyum sağlama şansını da yakalamaktadır.

Yurtdışı üniversitelerine kabul edilme ihtimallerini AP programı ile yükselten bu öğrenciler; Oxford, MIT, Yale, Stanford ve Harvard gibi dünya ünlü üniversitelere kayıt yaptırma olasılıklarını da artırmaktadır. AP programı aynı zamanda arzu eden kişiler için bir double major olarak adlandırılan çift anadal yapma fırsatıdır. Bu program ile arzu ettikleri üniversiteye yerleşmeyi başaran kişiler, muaf oldukları dersler yerine dilediklerini başka bir bölümün derslerine de kolaylıkla vakit ayırabilecektir. Bu program sayesinde bazı üniversitelerin lisans öncesinde zorunlu tuttuğu dersleri atlayan öğrenciler ise vakit kaybetmeksizin direkt lisans eğitimlerine başlayabilmektedir.

AP Sınavı Nedir?

SAT sınavını hazırlayan College Board tarafından yürütülen Advanced Placement; kısa cevaplı, çoktan seçmeli veya kompozisyon tarzında soruların kombine olarak sorulduğu bir sınavdır. Yine College Board tarafından sınav merkezi unvain verilerek akredite edilmiş okullarda uygulanabilen bu sınav, ülkemizdeki müfredattan ve sınav sisteminden tamamıyla farklıdır. Bu nedenle hazırlık öncesinde işin uzmanlarından detaylı ve yeterli bilgi almak, sınav başarısını doğrudan etkilemektedir. Her sene tekrarlanan AP sınav içeriği, lise AP öğretmenleri ve üniversite profesörlerinden oluşan bir kurul tarafından hazırlanmakta ve 2 bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde çoktan seçmeli ve kısa cevaplı sorulara yer verilirken; ikinci bölümde ise adaylardan kompozisyon yazmaları beklenmektedir. Sınavın süresi ve soru sayısı ise öğrencinin seçtiği konuya göre farklılık göstermektedir. Sınav değerlendirmesi hem dijital ortamda hem de manuel olarak yapılmaktadır. Buna göre; kısa cevaplı sorular ve kompozisyonlar yetkili ve uzman eğitmenler tarafından değerlendirilmekte, çoktan seçmeli soruların cevapları ise bilgisayar tarafından doğrulanmaktadır. Öğrenciler, sınav sonucunda her iki bölümden toplamda aldıkları 1 ila 5 arasındaki bir notla değerlendirilmektedir. Sınav sonucunda 3 ve üzeri notlar geçer olarak kabul edilir. Birden çok kez AP sınavına katılmış öğrencilerin sonuç raporları, kümülatif bir yöntemle hazırlanmaktadır. Yani, öğrencinin girdiği son sınava kadarki tüm sonuçlar, bu raporda yer almaktadır. Bu sayede öğrenci kendi gelişimini de detaylı izleyebilmektedir.  3 kez AP sınavına giren ve her birinden 5 üzerinden en az 3 puan alan öğrenciler ise AP Scholar unvanına sahip olmaktadır.

AP Sınavları Ne Zaman Yapılmaktadır?

Advanced Placement sınavı, her yıl Mayıs ayında yapılmaktadır. College Board tarafından Kanada ve Amerika dışındaki ülkeler için sınava giriş ücresi 125 dolar olarak belirlenmiştir; ancak Amerika dışındaki yetkili sınav merkezlerinde bu fiyat, kurum bilgisi dahilinde değişiklik gösterebilmektedir. Sınav sonuçları Temmuz ayında açıklanmaktadır. 10’uncu sınıf itibarıyla her öğrencini katılabileceği AP sınavı için en az 1 yıl öncesinden hazırlanmaya başlanması önerilmektedir. Bu sayede daha sistematik ve başarı odaklı bir hazırlık süreci gerçekleşmiş olacaktır. Yine bu dönemde birçok eğitim kurumu kişiye özel bir çalışma programı imkanı da sunmaktadır.